igła magnetyczna (3) wskaźniki celownicze (4) na pudełku, do wyznaczania w terenie kierunku azymutu magnetycznego. Podział kątowy busoli: 360° = 60-Igła magnetyczna pod wpływem magnetyzmu ziemskiego ustawia się w kierunku północy magnetycznej. Północ magnetyczna nie jest tym samym co północ geograficzna.
Rozdział III: Magnetyzm Każdy magnes ma dwa bieguny: północny (N) i południowy (S). Magnesy zwrócone do siebie takimi samymi (jednoimiennymi) biegunami odpychają się, a różnoimiennymi przyciągają się magnes wytwarza wokół siebie pole magnetyczne. Pole magnetyczne to przestrzeń, w której działają siły magnetyczne. Ziemia zachowuje się jak wielki magnes. Południowy biegun magnetyczny Ziemi jest w okolicach północnego bieguna geograficznego, a północny biegun magnetyczny w okolicach południowego bieguna geograficznego Ziemi. Ziemskie pole magnetyczne wykorzystuje się w działaniu kompasów, których najważniejszym elementem jest igła magnetyczna. Igła magnetyczna to mała blaszka w kształcie dwustronnej wskazówki, wskazująca kierunki północ-południe. Różne substancje wykazują różne własności magnetyczne. Substancje, które wykazują najsilniejsze własności magnetyczne nazywają się ferromagnetykami. W ich budowie wewnętrznej można wyróżnić małe obszary namagnesowania, tzw. domeny magnetyczne, które zachowują się jak małe magnesy. Są one najczęściej ułożone chaotycznie. Uporządkowanie domen nazywamy namagnesowaniem, ferromagnetyk staje się wtedy trwałym magnesem. Substancjami ferromagnetycznymi są np. żelazo, kobalt, magnetyczne (podobnie jak elektrostatyczne) przedstawiamy graficznie za pomocą linii pola. Są one umownie zwrócone do bieguna N w stronę bieguna S. Przewodniki, przez które płynie prąd wykazują właściwości magnetyczne. Igła magnetyczna ustawiona w pobliżu przewodnika z prądem odchyla się. Zwojnica z prądem wytwarza pole magnetyczne takie jak pole magnesu sztabkowego. Jego bieguny możemy wyznaczyć w ten sposób, że jeśli prawą dłonią obejmiemy zwojnicę tak, aby palce wskazywały kierunek prądu, to odgięty kciuk wskaże biegun magnetyczny północny (N). Linie pola magnetycznego wewnątrz zwojnicy są do siebie równoległe, czyli pole magnetyczne jest przewodniki z prądem oddziałują na siebie wzajemnie. Jeśli prąd płynie w nich w tę samą stronę – przewodniki przyciągają się, jeśli w przeciwne strony – odpychają się. Zjawisko wzajemnego oddziaływania przewodników z prądem wykorzystano do zdefiniowania jednostki natężenia prądu – 1 ampera. Prąd ma natężenie 1 A, jeśli płynąc w dwóch nieskończenie długich, cienkich przewodnikach prostoliniowych umieszczonych w próżni w odległości 1m od siebie, powoduje, że działają one na siebie siłą 2•10–7N na każdy metr ich długości. Elektromagnes to urządzenie składające się ze zwojnicy, przez którą płynie prąd i umieszczonego w niej rdzenia wykonanego z ferromagnetyka. Rdzenie najczęściej wykonuje się z tzw. stali miękkiej, która łatwo się magnesuje i rozmagnesowuje. Elektromagnesy działają jak elektromagnesu można wzmocnić zwiększając liczbę zwojów nawiniętych na rdzeń lub wartość natężenia prądu w znalazły duże zastosowanie do transportu żelaznych elementów, do budowy dzwonków elektrycznych, w głośnikach, kolei magnetycznej, w medycynie itp. Na przewodnik z prądem umieszczony w polu magnetycznym działa siła magnetyczna zwana też siłą elektrodynamiczną. Wartość tej siły zależy od natężenia prądu płynącego w przewodniku, od długości przewodnika i od tego jak silne jest pole magnetyczne. Wartość siły elektromagnetycznej obliczamy ze wzoru: F=B∙I∙l Współczynnik B nazywamy indukcją magnetyczną. Jest to wielkość wektorowa, charakteryzująca pole magnetyczne. Im silniejszy magnes tym większa jest indukcja pola, które on wytwarza. Kierunek wektora indukcji jest styczny do linii pola magnetycznego, a zwrot taki jak zwrot linii pola. Jednostką indukcji magnetycznej jest 1T (tesla). Kierunek i zwrot siły magnetycznej ustalamy z tzw. reguły lewej dłoni: jeżeli lewą dłoń ustawimy tak, aby jej wewnętrzna strona była zwrócona w stronę północnego bieguna magnesu, a wszystkie palce (z wyjątkiem odchylonego kciuka) wskazywały kierunek prądu, to kciuk wskaże kierunek i zwrot siły siły magnetycznej wykorzystano w konstrukcji silnika elektrycznego. Silnik elektryczny jest urządzeniem przetwarzającym energię elektryczną na energię mechaniczną. W silniku oddziałują na siebie wirnik, składający się z kilku zwojnic umieszczonych w polu magnetycznym i nieruchomy stojan. Na zwojnice działa siła magnetyczna powodująca obrót wirnika. Razem z wirnikiem obracają się metalowe półpierścienie tzw. komutator, połączony za pośrednictwem szczotek ze źródłem prądu. Zadaniem komutatora jest zmiana kierunku prądu w uzwojeniach, aby utrzymać ciągły ruch obrotowy wirnika. Jeśli zamknięty obwód elektryczny umieścimy w zmiennym polu magnetycznym, to w przewodniku wzbudzi się prąd elektryczny. Takie zjawisko nazywamy indukcją elektromagnetyczną, a powstający prąd – prądem indukcyjnym. Prąd indukcyjny można wytworzyć np. zbliżając magnes do zwojnicy. Kierunek prądu indukcyjnego określa reguła Lenza, która mówi, że prąd indukcyjny płynie w takim kierunku, że pole magnetyczne przez niego wytworzone przeciwdziała przyczynie, która go wytworzyła (zmianom pola magnetycznego, dzięki którym prąd indukcyjny powstał). Zjawisko indukcji elektromagnetycznej wykorzystano do budowy prądnicy. Prądnica zbudowana jest podobnie do silnika elektrycznego, ale służy do przetwarzania energii mechanicznej na elektryczną. W ramce obracanej w polu magnetycznym wzbudza się prąd indukcyjny. Prąd ten nazywamy przemiennym, ponieważ cyklicznie zmienia się jego natężenie i kierunek jego urządzeniem wykorzystującym zjawisko indukcji elektromagnetycznej jest transformator. Służy on do zmiany napięcia. Zbudowany jest z ferromagnetycznego rdzenia, na który nawinięte są dwie zwojnice. Jedna z nich, tzw. uzwojenie pierwotne, podłączona jest do źródła prądu przemiennego. Prąd ten wytwarza w rdzeniu zmienne pole magnetyczne, a w drugiej zwojnicy, tzw. uzwojeniu wtórnym, powstaje prąd indukcyjny. Stosunek napięć w obu uzwojeniach jest równy stosunkowi liczny zwojów: Up/Uw =np/nw Transformator, który obniża napięcie, podwyższa równocześnie natężenie prądu: Ip/Iw =nw/np Ten materiał został opracowany przez Przeczytanie i zapamiętanie tych informacji ułatwi Ci zdanie klasówki. Pamiętaj korzystanie z naszych opracowań nie zastępuje Twoich obecności w szkole, korzystania z podręczników i rozwiązywania zadań domowych.obraca się w rulecie ★★★ OŚKA: obraca się na niej kółko ★★★ AKCJE: obraca nimi makler ★★★ ROŻEN: obraca się nad ogniem ★★★ mariola1958: MAKLER: obraca akcjami ★★ OSTREK: oś, na której obraca się igła magnetyczna busoli ★★★★★ mariola1958: ŚMIGŁO: obraca się nad helikopterem ★★ ROTATOR
Prawdopodobnie każdy wie, czym jest kompas - to urządzenie od dawna było używane i instalowane dosłownie w każdym gadżecie elektronicznym. Kompas przypomina zegar, który wskazuje nie tylko czas, ale kierunek światła: północ, południe, zachód i wschód. Cokolwiek można powiedzieć, igła kompasu zawsze wskazuje na północ - dlaczego? Chodzi o bieguny i Ziemskie pole magnetyczne. Dlaczego warto korzystać z kompasu? Kompas - bardzo przydatne urządzenie, gdy musisz poruszać się w nieznanych obszarach - na morzu, w lesie lub na pustyni. Podróżujący drogą morską i spedytorzy używają tego urządzenia od XIV wieku. Niebieska strzałka lub strona magnetyczna z reguły zawsze wskazuje północny horyzont (N - północ), czerwona strzałka - na południe (S - południe). Od lewej do prawej strzałki wskazują zachód i wschód (W - zachód, E - wschód). Istnieją również kierunki pośrednie - północny zachód, południowy wschód i tak dalej. Dlaczego więc igła kompasu zawsze wskazuje północ? Ogólnie kierunek kompasu nie wskazuje na prawdziwy biegun przechodzący przez oś obrotu Ziemi, ale biegun magnetyczny. Podstawą urządzenia jest pole magnetyczne planety, a nie bieguny geograficzne. Tak więc, jeśli podążycie za kompasem bezpośrednio na północ, droga doprowadzi do wyspy Somerset, która znajduje się 2,1 tys. Km od faktycznego geograficznego bieguna północnego. Ponadto punkt ten stopniowo "dryfuje" o 0,5% co dekadę. Punkty odniesienia urządzenia działają na zasadzie magnesów, czyli Ziemi i namagnesowanej wskazówki - dlatego igła kompasu zawsze wskazuje na północ. Historia stworzenia Stworzenie kompasu należy do europejskich wynalazców XII wieku. Początkowo mechanizm był bardzo lakoniczny: namagnesowana strzałka zamontowana na korku została umieszczona w naczyniu z wodą. Wtedy punkt orientacyjny w postaci strzały zaczął się mocować na dnie miski i ustawiał wzdłuż osi współrzędnych. Punkt orientacyjny kierunków światła został znacznie poprawiony w 14 wieku przez włoskiego kapitana Flavio Joeya: powstała tarcza i umieszczono namagnesowany wskaźnik na spince do włosów. Według kronik starożytnych Chin kompasy powstawały znacznie wcześniej - dwa lub trzy tysiące lat pne. Według legendy, cesarz Juan-di znalazł drogę z pustyni za pomocą kompasu. Podczas prześladowań armii mongolskiej ich oddziały zbłądziły i zgubiły się na pustyni. Huang Di miał figurę w kształcie małego mężczyzny, zawsze wskazując na południe. Zaprząc małego człowieka na rydwanie, poprowadził swoje wojska we wskazanym kierunku i wyprowadził ich z pustyni. Wskaźniki kompasu Czy igła kompasu zawsze wskazuje północ? Okazuje się, że nie. Urządzenie może wskazywać, że kierunek jest niedokładny w różnych okolicznościach. Na przykład, kiedy aktywność słoneczna - burze magnetyczne lub wiatry słoneczne. Igła kompasu może również niepoprawnie pokazywać się w pobliżu elektronicznych gadżetów, które po uruchomieniu tworzą rodzaj pola elektromagnetycznego. W tak zwanych strefach anomalii magnetycznych - na grzbiecie Kurskim lub Medveditskim, kompas traci wszelką koordynację: zaczyna pokazywać północ zamiast na południe, albo na zachód zamiast na wschód. Między innymi przyczyną nieprawidłowego działania kompasu mogą być magnesy lub metalowe przedmioty w pobliżu urządzenia. Tak więc, kompas, jako urządzenie mechaniczne, może zmieniać wskaźniki, w zależności od zawartości metalu, substancji zawierających żelazo, pól magnetycznych Ziemi lub aktywności słonecznej. Żyroskopowy kompas Kompasy wykonywane są nie tylko na podstawie magnesów, są również wykonane na zasadzie żyroskopu - urządzenia z obracającym się dyskiem (na przykład topem lub whirligigiem). Urządzenia te, zwane również żyrokompasami, są szeroko rozpowszechnione w technologii rakietowej lub nawigacji morskiej. W narzędziach żyroskopowych prawdziwy biegun jest zawsze odzwierciedlony, gdy pokazuje igła kompasu. Innymi słowy, jest to punkt, przez który przechodzi oś, wokół której obraca się ziemia. Zaletą żyroskopowych kompasów jest ich mniejsza wrażliwość na pola magnetyczne, które mogą powodować jakiekolwiek metalowe części, na przykład części statku lub statku. Kompasy typu E z nawigacją GPS są używane w smartfonach lub innych gadżetach. Podsumowując, dlaczego igła kompasu zawsze wskazuje północ. Maksymalna liczba ładunków znajduje się na biegunach magnetycznych Ziemi. Na tej podstawie wskaźnik kompasu jest redystrybuowany wzdłuż południka do przeciwnych ładunków - na północ i południe. Jak powstaje igła magnetyczna? POTRZEBUJESZ: miski z wodą, korka, igły do szycia i kompasu. 1 z 5; Potrzyj igłę 50 razy wzdłuż paska magnetycznego na drzwiach lodówki. Umieść igłę magnetyczną na kawałku korka. Delikatnie umieść igłę i korek w pojemniku z wodą. Igła będzie się obracać, a następnie całkowicie zatrzyma. Magnetyzm to dział fizyki zajmujący się oddziaływaniami magnetycznymi materiałów magnetycznych i magnesów oraz przewodników z prądem. W tym artykule znajdziesz podsumowanie najważniejszych informacji o magnetyzmie oraz najważniejsze wzory i zasady z tego działu. Najważniejsze zagadnienia magnetyzmu: Magnesy i bieguny magnetyczne, ferromagnetykiPole magnetyczne, pole magnetyczne ZiemiWłaściwości magnetyczne przewodników z prądem: Linie pola magnetycznego, Pole magnetyczne przewodnika prostoliniowego i Reguła prawej dłoni, Pole magnetyczne przewodnika kołowego, Pole magnetyczne zwojnicy i reguła prawej dłoni dla zwojnicyZjawisko indukcji magnetycznejElektromagnes, Silnik prądu stałegoDodatkowo: Reguła lewej dłoni, Reguła Lenza, Transformator 1. Magnesy Magnes to ciało, które „samo” przyciąga żelazo oraz przyciąga lub odpycha inne magnesy. Magnes wytwarza pole magnetyczne. Każdy magnes posiada dwa bieguny: północny N (zwykle oznaczany kolorem czerwonym) oraz południowy S (zwykle oznaczany kolorem niebieskim). Dwa bieguny magnetyczne jednoimienne (N i N lub S i S) odpychają się wzajemnie, a dwa bieguny różnoimienne (N i S) przyciągają się wzajemnie. Czytaj dalej → 2. Pole magnetyczne Właściwości przestrzeni, w której na umieszczoną igłę magnetyczną (magnes) działają siły magnetyczne nazywamy polem magnetycznym. Igła magnetyczna to mały magnes – znany nam z choćby z kompasu. Jeżeli zbliżymy ją do innego magnesu obróci się wskazując biegun północny tego magnesu. Czytaj dalej → 3. Pole magnetyczne Ziemi Wokół Ziemi istnieje pole magnetyczne. Ziemia zachowuje się jak ogromny magnes sztabkowy. Igła kompasu pokazuje geograficzną północ (i biegun magnetyczny południowy). Czytaj dalej → aby dowiedzieć się dlaczego. Na biegunie geograficznym północnym istnieje biegun magnetyczny południowy, a na biegunie geograficznym południowym biegun magnetyczny północny. 4. Ferromagnetyki Ferromagnetyki to materiały o najsilniejszych właściwościach magnetycznych. Przykładem ferromagnetyka jest żelazo (ferrum po łacinie oznacza właśnie żelazo). Magnes trwały to namagnesowany ferromagnetyk. Ferromagnetyki posiadają domeny magnetyczne, które działają one jak małe magnesy. Domeny magnetyczne są ułożone chaotycznie ale podczas namagnesowania są uporządkowywane i ferromagnetyk staje się magnesem. Czytaj dalej → 5. Właściwości magnetyczne przewodników z prądem Linie pola magnetycznego Pole magnetyczne na rysunku przedstawiamy przy pomocy linii pola magnetycznego. Igła magnetyczna ustawia się zawsze stycznie do linii pola magnetycznego, a biegun północny igły magnetycznej określa zwrot linii. Linie na zewnątrz magnesu mają zwrot od bieguna magnetycznego północnego do bieguna magnetycznego południowego. Pole magnetyczne prostoliniowego przewodnika z prądem Linie pola magnetycznego wokół prostoliniowego przewodnika z prądem mają kształt okręgów leżących w płaszczyźnie prostopadłej do przewodnika, a środki tych okręgów pokrywają się z przewodnikiem. Zwrot tych linii określa reguła prawej dłoni: Jeżeli prawą dłoń obejmiemy przewodnik prostoliniowy w ten sposób, że odchylony kciuk będzie wskazywał kierunek prądu w przewodniku, to ugięte pozostałe palce wskażą zwrot linii pola magnetycznego Pole magnetyczne przewodnika kołowego Jeżeli prąd w przewodniku kołowym płynie zgodnie z ruchem wskazówek zegara to po naszej stronie znajduje się biegun południowy, a po przeciwnej północny. Pole magnetyczne zwojnicy Aby określić bieguny magnetyczne zwojnicy możemy skorzystać z powyższej reguły lub przy pomocy prawej dłoni: Prawą dłonią obejmujemy zwojnicę tak, aby palce wskazywały kierunek prądu w poszczególnych zwojach, a odchylony kciuk wskaże wtedy biegun północny zwojnicy. 6. Zjawisko indukcji magnetycznej Zjawisko indukcji magnetycznej polega na wytworzeniu prądu indukcyjnego w obwodzie, w którym zmienia się pole magnetyczne. Czytaj dalej → 7. Elektromagnes Elektromagnesy wytwarzają silne pole magnetyczne po zasileniu prądem elektrycznym. Elektromagnes zbudowany jest ze zwojnicy i rdzenia ferromagnetycznego. Rdzeń wzmacnia pole magnetyczne zwojnicy nawet kilkaset razy. Najprostszy elektromagnes można wykonać nawijając na gwóżdź przewód elektryczny i podłączając go do baterii. Po podłączeniu będzie on przyciągał niektóre małe przedmioty np. stalowe szpilki. Przykłady zastosowania elektromagnesu to: silniki, prądnice i dzwonek do drzwi. Czytaj dalej → 8. Silnik prądu stałego Silnik elektryczny to urządzenie zamieniające energię elektryczną na mechaniczną. asada działania silnika prądu stałego opiera się na wykorzystaniu pola magnetycznego do obrotu elementu silnika zwanego wirnikiem. Zasada działania silnika prądu stałego: Dwa magnesy różnoimienne stojanu wytwarzają pole magnetyczne, w którym umieszczony jest wirnik, przez który przepływa prąd elektryczny. Pole magnetyczne działa na podłączony do prądu wirnik parą sił, która powoduje obrót wirnika. Komutator zmieniając kierunek prądu w ramce powoduje ciągły obrót wirnika. Czytaj dalej → 9. Dodatkowe informacje Reguła lewej dłoni Na przewodnik z prądem umieszczony w polu magnetycznym działa siła elektrodynamiczna. Kierunek i zwrot siły elektrodynamicznej określa reguła lewej dłoni: Lewą dłoń należy umieścić tak, aby linie sił pola wchodziły prostopadle od wnętrza dłoni, wyprostowane palce wskazywały kierunek prądu, a odchylony kciuk wskaże wtedy kierunek i zwrot siły elektrodynamicznej. Pole magnetyczne działa na przewodnik największą siłą wtedy, gdy jest on ustawiony prostopadle do linii pola magnetycznego. Gdy przewodnik jest ustawiony równolegle do linii pola, wtedy siła elektrodynamiczna jest równa zero. Kierunek siły elektrodynamicznej jest zawsze prostopadły do linii pola magnetycznego i do kierunku przepływu prądu. Reguła Lenza („ reguła przekory” ): Kierunek prądu indukcyjnego jest taki, że pole magnetyczne przez niego wytworzone przeszkadza przyczynie, która go wywołuje. Reguła Lenza wynika z zasady zachowania energii. Zgodnie z tą regułą, gdy zbliżamy magnes do zwojnicy biegunem północnym, to po stronie magnesu zwojnica wytworzy również biegun północny, aby odpychać zbliżający się magnes. Pokonując siłę odpychania magnesu i zwojnicy wykonamy pracę, która zamieni się na energię elektryczną. Zasada zachowania energii zostanie spełniona. Prąd przemienny to taki prąd, którego natężenie prądu i kierunek przepływu prądu ulegają zmianie. Transformator Transformator działa w oparciu o zjawisko indukcji elektromagnetycznej. Związek między liczbą zwojów uzwojenia pierwotnego i wtórnego, a napięciami i natężeniami prądów w uzwojeniach: \large \frac{n_w}{n_p} = \frac{U_w}{U_p} \large \frac{n_w}{n_p} = \frac{I_p}{I_w} n w, n p – liczba zwojów uzwojenia wtórnego i pierwotnegoU w , U p – napięcia na uzwojeniu wtórnym i pierwotnymI w , I p – natężenia prądów w uzwojeniu wtórnym i pierwotnym. Moc uzwojenia wtórnego nie może być większa od mocy uzwojenia pierwotnego, ponieważ transformator jedynie przetwarza energię elektryczną. Pole magnetyczne to stan przestrzeni, w której na poruszające się ładunki działają siły. Pole magnetyczne nie działa natomiast na ładunki nieruchome. Pole magnetyczne jest polem wektorowym, które może istnieć w próżni –bez ośrodka materialnego. Pole magnetyczne w ośrodkach materialnych jest przez te ośrodki W Drodze Mlecznej znajduje się gwiazda, która generuje nadzwyczaj silne pole magnetyczne. Indukcja magnetyczna na jej powierzchni wynosi rekordowe 1,6 mld tesli – czyli kilkadziesiąt bilionów razy więcej niż na powierzchni Ziemi. Najsilniejsze pola magnetyczne we wszechświecie wytwarzają gwiazdy neutronowe. To bardzo gęste i bardzo ciężkie jądra wypalonych gwiazd, które składają się głównie z neutronów. Powstają w efekcie supernowych – czyli gigantycznych wybuchów, jakie zachodzą, gdy w gwieździe średniej wielkości wypaliło się paliwo termojądrowe. Materia wewnątrz gwiazdy neutronowej jest niezwykle ściśnięta. Szacuje się, że jedna jej łyżeczka ważyłaby tyle co Mount Everest. Gdy taka gwiazda wiruje szybko wokół własnej osi, wytwarza bardzo silne pole magnetyczne. Ile wynosi rekordowo silne pole magnetyczne? Gwiazdy neutronowe emitujące regularnie wiązki promieniowania elektromagnetycznego to pulsary. Jeden z nich, o nietypowych właściwościach, znajduje się w układzie podwójnym odległym o 22 tys. lat świetlnych od Ziemi. Astronomowie odkryli, że pulsar Swift jest źródłem rekordowego pola magnetycznego o indukcji wynoszącej 1,6 mld tesli. Poprzedni rekord, zmierzony w 2020 r., wynosił 1 mld tesli. Badacze wyjaśniają, co to oznaczają te wielkości. Jak się mierzy pole magnetyczne? Pole magnetyczne opisuje się z pomocą indukcji magnetycznej, mierzonej w teslach. Ziemskie pole magnetyczne mierzone przy powierzchni waha się pomiędzy 25 a 65 mikrotesli – czyli między 0,000025T a 0,000065T. Aparaty wykonujące rezonans magnetyczne są znacznie silniejsze. W zależności od urządzenia, mogą generować pole magnetyczne o wartości między 0,5 a 3 tesli, czyli kilkadziesiąt razy silniejsze od ziemskiego pola magnetycznego. To zaś jest i tak o wiele mniej niż rekordowo silne pole magnetyczne wytworzone na Ziemi. W 2018 r. fizykom z Uniwersytetu Tokijskiego udało się – z pomocą specjalnie zaprojektowanego skomplikowanego generatora – wytworzyć pole magnetyczne o indukcji 1200 tesli. Pole istniało tylko przez 100 mikrosekund, czyli jedną tysięczną czasu potrzebnego, żeby mrugnąć. Mimo to był to wielki, niepobity dotychczas inżynieryjny sukces. Jak dokonano odkrycia? Jak widać, gwiazda neutronowa Swift jest źródłem znacznie silniejszego pola niż kiedykolwiek zdołaliśmy wytworzyć. Jak się je mierzy? Badany układ gwiazd składa się z gwiazdy neutronowej oraz drugiej towarzyszącej jej gwiazdy. Pod wpływem silnego pola grawitacyjnego na gwiazdę neutronową opada gaz z jej towarzyszki, tworząc dysk akrecyjny. Plazma tworząca dysk układa się wzdłuż linii pola magnetycznego opadając na powierzchnię gwiazdy. Obiekt emituje bardzo silne promieniowanie rentgenowskie – a ponieważ obraca się, dociera ono do Ziemi w postaci impulsów. Charakterystyka promieniowania rentgenowskiego pochodzącego z takiego pulsara pozwala naukowcom zmierzyć pole magnetyczne na powierzchni odległej gwiazdy. Odkrycia dokonali naukowcy z Chińskiej Akademii Nauk oraz niemieckiego Uniwersytetu Tübingen. Posłużył do niego chiński satelita Insight-HXMT wyniesiony w kosmos w 2017 r. Praca, w której odpisują pole magnetyczne Swift została opublikowana w czasopiśmie naukowym „The Astrophysical Journal Letters”. Źródło: EurekAlert, The Astrophysical Journal Letters, Uniwersytet Tokijski Sprawdź, jak dobrze znasz stolice państw [QUIZ] Pytania 1 | 10 Stolica Turkmenistanu toNiwelator automatyczny (samopoziomujący) – instrument geodezyjny mocowany na trójnożnym statywie, umożliwiający pomiar różnicy wysokości ( niwelacji) pomiędzy punktami terenowymi. W przeciwieństwie do niwelatorów libellowych poziomowanie osi celowej lunety odbywa się samoczynnie najczęściej za pomocą urządzenia, zwanego
Działanie kompasuKompas inaczej busola to przyrząd, którego zadaniem jest wskazywanie kierunku północnego, ma on na celu pomagać w jest zbudowany z igły magnetycznej, która obraca się oraz z podziałki kątowej, na której naniesione zostały symbole: północ – N, południe – S, wschód – E i zachód – magnetyczna działa, ponieważ jest namagnesowana, pokazuje zawsze kierunek linii pola magnetycznego. Kompas może być magnetyczny, elektromechaniczny, geodezyjny, geologiczny, żyroskopowy i słoneczny. Najbardziej znany to kompas magnetyczny, który wyznacza kierunek południka magnetycznego. Jest zbudowany z igły magnetycznej ułożonej na pionowej osi i tarczy z podziałką kątowa, tzw. różą działanie kompasu magnetycznego mogą zakłócać będące w jego pobliżu magnesy, przedmioty ferromagnetyków, a także przewody przewodzące prąd o dużym natężeniu. Obiekty takie zaburzają naturalne pole magnetyczne Ziemi. Wyjątkowym rodzajem kompasu, na który należałoby zwrócić uwagę jest jest kompas żyroskopowy, będący pierwszym i najprostszym systemem nawigacji zaletami żyroskopu jest to, że pokazuje on biegun geograficzny, a nie biegun geomagnetyczny. Poza tym cechuje go szybka reakcja i brak oscylacji wskazań przy zmianie kursu. Nie jest też wrażliwy na wpływ mas magnetycznych i zaburzeń pola magnetycznego. Tego typu kompas jest wykorzystywany na statkach i w samolotach, kierunek w żyroskopie nim pokazuje żyroskop, tzw. bąk symetryczny, a nie igła magnetyczna. Żyroskop to ciało stałe, które obraca się i jest przytwierdzone do stałej podstawy. przewodnika. Średni promień R uzwojeń wynosi 14,8 ± 0,3 cm. W środku uzwojenia znajduje się igła magnetyczna, pod którą umieszczona jest pozioma podziałka kątowa, na której można odczy-tywać kąt α, jaki tworzy wskazówka z płaszczyzną uzwojenia. U Z mA Rys. 38.3. Odpowiedź 1:Ziemia obraca się lub obraca wokół własnej osi, a dwa końce osi to bieguny geograficzne, Północ i Południe - znane jako Prawdziwa Północ i Prawdziwe ma pole magnetyczne, które jest spowodowane ruchem naładowanych cząstek w ciekłym rdzeniu wytwarzającym pola magnetyczne i prądy elektryczne - mechanizm znany jako efekt dynamo. Ziemia działa zatem jak gigantyczny magnes z biegunami północnym i południowym, ale te punkty nie są dokładnie tam, gdzie oś obrotu - lub prawdziwa północ i południe, więc istnieje różnica między nimi - na łącząca północ magnetyczną z południem magnetycznym jest nachylona pod kątem do linii osi rzeczywistej lub geograficznej i jest to znane jako sprawia, że precyzyjna nawigacja za pomocą kompasu magnetycznego jest skomplikowaną sprawą. Linia osi dla geograficznej prawdziwej północy / południa nazywa się południkiem geograficznym, a linia osi łącząca magnetyczną północ / południe nazywa się południkiem magnetycznym. Kąt między nimi nazywa się deklinacją prawdziwa północ i północ magnetyczna nie pokrywają się, deklinacja magnetyczna zmienia się w zależności od różnych lokalizacji: na przykład Kalifornia ma wartość -16 °, podczas gdy w Europie Środkowej ma wartość + 2 °. W Anglii południk magnetyczny stanowi około 4 ° W południka geograficznego. W Australii południk magnetyczny stanowi około 4 ° E południka geograficznego i tak dalej. W związku z tym musimy wziąć pod uwagę ten kąt i odpowiednio skompensować podczas korzystania z kompasu, aby uzyskać precyzyjną biegun magnetyczny porusza się w czasie z powodu zmian magnetycznych w jądrze Ziemi. Dziś znajduje się przy ul86,4 ° N 166,3 ° Wniewiele więcej niż 4°z dala od Prawdziwej dzięki uprzejmości: Ziemskie pole magnetyczneEdycja: 18 lutego 2019 rMagnetyczny biegun północny Ziemi migruje szybciej, a naukowcy nie są do końca pewni, co kryje się za migracją. Odchodzi coraz bardziej od kanadyjskiej Arktyki i w kierunku lektura: Magnetyczny biegun północny szybko migruje w kierunku Syberii, potencjalnie zakłócając nawigacjęOdpowiedź 2:Prawdopodobnie widziałeś obrazy ziemskiego pola magnetycznego, które pokazują idealnie symetryczny magnes prętowy z końcem na każdym biegunie takim jak ten ... To tylko uproszczony model dla dzieci w wieku szkolnym. W rzeczywistości ziemskie pole magnetyczne wygląda mniej więcej tak ...Tak, prawda jest trochę niechlujna. Nawigatorzy przed wiekami zdali sobie sprawę, że ich odczyty kompasu nie zgadzają się z geograficznym biegunem północnym, ale zamiast tego przyciąga go magnetyczny biegun północny, który zdawał się wędrować losowo w między magnetycznym biegunem północnym a geograficznym biegunem północnym nazywa się deklinacją magnetyczną. Aby ponownie odwiedzić uproszczony model ...W regionach polarnych deklinacja jest bardzo duża i występuje zjawisko zwane zapadem magnetycznym (linie pola zaczynają być skierowane w dół w kierunku środka Ziemi), dlatego nawigacja kompasem staje się coraz bardziej problematyczna. Aby to zilustrować, jeśli byłeś na lodzie polarnym na północ od Grenlandii i byłeś w drodze na Biegun Północny, a biegun magnetyczny znajdował się na południe od twojej pozycji, powiedzmy, na północnej Grenlandii, twój kompas wskazywałby na południe na Grenlandię i z dala od prawdziwej Północy. Byłby to błąd 180 stopni - i nawet stosunkowo niewielkie zmiany odległości w stosunku do magnetycznego bieguna północnego dramatycznie wpłyną na ten błąd. Z tego powodu większość polarnych odkrywców stosowała sekstanty i liczenie gwiazd i pozycji Słońca zamiast zależeć od pola magnetycznego niższych szerokościach geograficznych, gdzie mieszka większość ludzi, błąd nie jest prawie tak znaczny i można go rozwiązać, po prostu dostosowując igłę kompasu, aby zrekompensować tę różnicę. Ponieważ magnetyczny biegun północny będzie bliżej niektórych długości geograficznych niż innych, deklinacja zmienia się w zależności od długości geograficznej ... i zmienia się w czasie, gdy pole magnetyczne Ziemi kołysze się. Wierzę, że USGS lub NOAA publikuje wartości korekty deklinacji co roku dla dowolnej długości tej chwili wygląda na to, że deklinacja wynosi zero, to znaczy północ magnetyczna, a prawdziwa północ geograficzna pokrywa się w Nowym Orleanie i Amsterdamie. Tabela 3:Czy szukasz odległości od bieguna magnetycznego do bieguna geograficznego, czy chcesz różnicę w odczycie kompasu?Geograficzny biegun północny to punkt, w którym znajduje się oś ziemi. To tam wszystkie linie. długość geograficzna się łączy. Z rzeczywistego bieguna jest tylko jeden kierunek kompasu. To jest magnetyczny sugeruje punkt, w którym ziemskie pole magnetyczne ma swój północny (M) porusza się coraz dalej i dalej N. Znajdował się w Północnej Kanadzie od wielu lat, ale teraz przeniósł się do Oceanu Arktycznego i wydaje się zbliżać do Syberii. Ostatnia pozycja jaką miałem (około 10 lat temu) to około 220 mil morskich od bieguna na kompasy zależności od tego, gdzie jesteś, twój kompas magnetyczny będzie zawierał mniej więcej błąd. Ten błąd jest określany jako Wariacja. Twój kompas będzie również miał odchylenie. Jest to błąd powodowany przez pole magnetyczne statku i jego sprzętu elektronicznego, które będzie oddziaływać na kompas. Żeglarz korzystający ze swojego kompasu magnetycznego musi stosować zarówno zmianę, jak i odchylenie podczas nawigacji. Marynarz będzie miał kartę kompasu, która pokazuje odchylenie kompasu na różnych kursach. Będzie także musiał zamachnąć kompasami przez korektor kompasu, który spróbuje wyregulować jak najwięcej odchyleń od kompasu. Marynarz dostanie Wariację bezpośrednio z róży kompasu na swojej mapie. Jeśli spojrzysz na mapę morską, będzie miała różę kompasu. To pokaże prawdziwą północ i stopnie kompasu, a także wydrukuje różę magnetyczną w obrębie prawdziwej róży kompasu. Wariacja kompasu między północą rzeczywistą a magnetyczną oraz data, w której ta wariacja została zapisana, zostanie zapisana na wskaźniku magnetycznym na róży kompasu. Pokaże także wielkość zmiany każdego roku, aby żeglarz mógł zastosować korektę na podstawie bieżącej daty do daty sporządzenia będą się różnić w różnych częściach globu w zależności od namiaru na magazyn. Polak. Na przykład w zachodniej Kanadzie. Odmiana będzie na wschodzie. Ale jeśli wybierzesz się na wschodnie wybrzeże Kanady, Wariacja będzie na nadzieję, że tego właśnie 4:Geograficzny Biegun Północny jest łatwy - jest to punkt na 0 ° Północ - 90 ° odległość kątowa od równika. Magnetyczny biegun północny to punkt, w którym wskazuje kompas magnetyczny. Ziemia generuje pole magnetyczne, a Biegun Północny to miejsce, w którym pole magnetyczne wskazuje „w dół” (w kierunku środka Ziemi). Jeśli miałeś kompas, który pozwalał na poruszanie się igły w trzech wymiarach, gdy poruszałeś się w kierunku pola magnetycznego Biegun Północny, igła nadal wskazywałaby Północ, ale coraz bardziej wskazywałaby w dół, aż doszedłbyś do bieguna, w którym to czasie byłby skierowany prosto w kompas jest niezbędny do nawigacji, ale nie pokazuje „prawdziwej północy”, większość map używanych do nawigacji będzie zawierać znak wskazujący deklinację magnetyczną, kąt między tym, co kompas pokazuje jako północ, a prawdziwą północą geograficzną:Dwie interesujące rzeczy na temat bieguna magnetycznego - po pierwsze, porusza się on, czasem dość szybko, więc jeśli masz starą mapę, wartość deklinacji magnetycznej może nie być drugie, co tak często (zwykle co 200 000 - 300 000 lat) Ziemia doświadcza przesunięcia biegunów - magnetyczne bieguny północne i południowe zamieniają się miejscami. Naukowcy tak naprawdę nie wiedzą, dlaczego tak się dzieje, a my jesteśmy bardzo spóźnieni na zmianę bieguna, ale ogólny konsensus jest taki, że oprócz konieczności ponownego przemyślenia kompasu (który wówczas wskazywałby południe, a nie północ), przesunięcie bieguna nie mają ogromny wpływ. Biorąc pod uwagę nasze zdolności GPS, w dzisiejszych czasach niewiele osób korzysta z kompasów ciekawy artykuł na temat przesunięć biegunów: Odwrócenie bieguna dzieje się cały czas (geologiczny)Odpowiedź 5:Północny biegun magnetyczny Ziemi to punkt na powierzchni Ziemi, w którym pole magnetyczne Ziemi jest skierowane pionowo w dół. Ten punkt przesuwa się stopniowo w czasie. Północny biegun magnetyczny jest fizycznie biegunem południowym pola magnetycznego. Północnego bieguna magnetycznego nie należy mylić z mniej znanym północnym biegunem 2001 r. Północny biegun magnetyczny został określony przez Geological Survey of Canada, aby leżeć w pobliżu wyspy Ellesmere w północnej Kanadzie przy 81 ° 18′N 110 ° 48′W / 81,3 ° N 110,8 ° W / 81,3; -110,8 (magnetyczny biegun północny 2001). Oszacowano, że wynosi 82 ° 42′N 114 ° 24′W / 82,7 ° N 114,4 ° W / 82,7; -114,4 (Magnetyczny biegun północny 2005) w 2005 r. W 2009 r. Przemieszczał się w kierunku Rosji z prędkością prawie 40 mil rocznie z powodu zmian magnetycznych w jądrze południowym odpowiednikiem półkuli jest Południowy Biegun Magnetyczny. Ponieważ pole magnetyczne Ziemi nie jest dokładnie symetryczne, północne i południowe bieguny magnetyczne nie są antypodalne: linia poprowadzona od jednego do drugiego nie przechodzi przez środek Ziemi; faktycznie tęskni o około 329,3 6:Prawdziwa północ i południe to punkty na Ziemi, przez które przechodzi nasza oś obrotu. Magnetyczna północ i południe są determinowane przez płynne żelazo w naszym zewnętrznym rdzeniu przepływające w stosunku do naszego stałego wewnętrznego żelaznego rdzenia oraz płaszcza i skorupy. To dynamo generuje nasze pole magnetyczne, gdy obraca się w obrębie Ziemi, podobnie jak dynamo generuje pole magnetyczne, gdy jego magnes obraca się względem tysiąclecia w dość regularnych odstępach czasu nasz rdzeń „odwracał się”, powodując w ten sposób odwrócenie biegunów magnetycznych północy i południa. Obecnie nauka ma technologię pomiaru i śledzenia ruchu naszych biegunów magnetycznych, co pokazuje, że nasz wewnętrzny rdzeń wciąż się porusza, nawet o 40 mil ruch powoduje problemy z nawigacją i musi być stale dostosowywany, a także problemy dla zwierząt, które są do niego dostrojone i używają go do przetrwania, ale nauka nie znalazła dowodów na to, że odwrócenie bieguna magnetycznego kiedykolwiek negatywnie wpłynęło na życie na naszym planeta. Chyba że jesteś jednym z tych 7:„Północ” jako niemodyfikowane słowo jest ogólnym kierunkiem, czymś pomiędzy północno-zachodnim a północno-wschodnim wschodem. Zasadniczo stosuje się go w przeciwieństwie do południa, wschodu i zachodu.„Prawdziwa północ” jest używana w przeciwieństwie do „północy magnetycznej” i odnosi się do skorygowanego odczytu kompasu magnetycznego w przeciwieństwie do nieskorygowanego lub odczytu ustalonego z innego źródła, takiego jak GPS. Różnica polega na pomiarze znanym jako „deklinacja” i zmienia się wraz z ogólną lokalizacją, w której odczytywany jest kompas, a także z czasem. Ruch magnetycznego bieguna północnego w XX wieku był znaczny, przez co mapy deklinacyjne szybko stały się 8:Północ magnetyczna to lokalizacja północnego bieguna magnetycznego. Jest to położone znacznie bliżej niż kiedyś prawdziwej północy, jak można zauważyć w toobrazek. Północ magnetyczna to miejsce, w którym pole magnetyczne Ziemi skierowane jest w dół, tak jak każdy magnes, jak widaćtutaj. Natomiast prawdziwa północ to położenie osi, na której obraca się Ziemia. Jest to punkt na planecie, który porusza się najmniej podczas wirowania. Jeśli zakręcisz koszykówkę, znajdziesz punkt, który obraca się zamiast podróżować w kółko. To jest oś, którą nazywamy prawdziwą 9:„Prawdziwa północ” wskazuje biegun północny, jeden koniec osi obrotu Ziemi. „Magnetyczna północ” wskazuje na „północny biegun magnetyczny”, jeden koniec osi urojonego magnesu utworzonego przez Ziemię. Nie są takie same, ponieważ rozkład namagnesowanego materiału w ziemi nie jest jednolity. Ostatnim razem, gdy spojrzałem w górę, „północny biegun magnetyczny” był blisko szczytu zatoki Hudsona, jednak położenie północnego bieguna magnetycznego dryfuje bardzo powoli. Oczywiście, jeśli zdarzy się, że będziesz wzdłuż linii przechodzącej zarówno przez biegun północny, jak i północny biegun magnetyczny, oba kierunki są takie same. Linia ta przebiega dość blisko Appalachów w USAOdpowiedź 10:W środowisku żeglarskim tak zwana deklinacja (korekta z True na Magnetic) nosi nazwę Wariacja. Tylko dlatego, że istnieją inne parametry astronomiczne zwane również deklinacją. Prawie każda mapa morska ma różę kompasową, która na zewnątrz ma rzeczywistą skalę kąta północnego i wewnątrz magnetyczną. W przypadku map na małą skalę (obejmujących duże obszary) dołączono więcej niż jedną różę kompasu, aby uwzględnić różne wielkości na danym obszarze. W pobliżu róży kompasu jest wpisana odmiana na czas wydrukowania wykresu i roczna zmiana, w ten sposób można ekstrapolować bieżącą dnia 08-07-2020 Najważniejszym elementem kompasu jest igła magnetyczna, która swobodnie obraca się wskazując kierunki świata. Igła ma właściwości magnesu, posiada więc dwa bieguny: północny i południowy. Dlaczego kompas wskazuje kierunek północ południe? Aby odpowiedzieć na to pytanie, musimy wiedzieć, w jaki sposób działa kompas. Kategorie: ciekawostkiZiemiakosmosnaukabadaniageologiapole magnetyczne Naukowcy znaleźli dowody na to, że nachylenie Ziemi od czasu do czasu ulega znacznym zmianom. Wiemy, że kontynenty poruszają się powoli z powodu tektoniki płyt, ale dryf kontynentów jedynie przesuwa płyty tektoniczne. Od kilkudziesięciu lat toczy się debata, czy zewnętrzna, solidna powłoka Ziemi, może się kołysać, a nawet przechylać względem osi obrotu planety. Takie przesunięcie Ziemi nazywa się „prawdziwą wędrówką polarną”, ale dowody na zachodzenie tego procesu, nie dają jasnej odpowiedzi. Nowe badania na ten temat, zostało opublikowane w czasopiśmie Nature Communications. Ziemia jest uwarstwioną kulą z wewnętrznym jądrem z litego metalu, zewnętrznym jądrem z ciekłego metalu oraz litym płaszczem i nadrzędną skorupą na powierzchni, na której żyjemy. Wszystko to obraca się wokół osi planety raz dziennie. Ponieważ zewnętrzne jądro Ziemi jest płynne, stały płaszcz i skorupa mogą się na nim ślizgać. Ziemskie pole magnetyczne jest generowane przez konwekcję ciekłego metalu zewnętrznego jądra. Wędrówki płaszcza i skorupy nie wpływają na jądro, ponieważ leżące na nich warstwy skalne są przezroczyste dla ziemskiego pola magnetycznego. Wzory konwekcyjne w tym zewnętrznym jądrze, obracają się wokół osi obrotu Ziemi, co oznacza, że ogólny wzór ziemskiego pola magnetycznego jest przewidywalny i rozkłada się w taki sam sposób, jak opiłki żelaza na małym magnesie. Wiele skał rejestruje kierunek lokalnego pola magnetycznego podczas powstawania. Maleńkie kryształki mineralnego magnetytu wytwarzanego przez niektóre bakterie, układają się niczym maleńkie igły kompasu i zostają uwięzione w osadach, gdy skała zestala się. Ten „skamieniały” magnetyzm, można wykorzystać do śledzenia osi ruchu obrotowego Ziemi. Jedna z takich próbek, wywołała gorącą debatę w społeczności naukowej. Przedstawiała ona wydarzenia z późnej kredy, około 84 miliony lat temu. Przez ostatnie trzy dekady, geofizycy wielokrotnie dyskutowali, czy w kredzie wystąpiła prawdziwa wędrówka polarna. Dopiero niedawno, międzynarodowy zespół naukowców przedstawił dane paleomagnetyczne, pozyskane z wapieni z Apeninów. Magnetyzm młodszych skał na tym samym obszarze, był badany prawie 50 lat temu i pośrednio doprowadził do odkrycia uderzenia asteroidy, która zabiła dinozaury. Włoskie dane wskazują, że w okresie kredy, doszło do zmiany nachylenia naszej planety, o około 12˚. Zespół odkrył również, że Ziemia samoistnie powróciła do poprawnej osi, zmieniając ja o prawie 25˚w ciągu około pięciu milionów lat. Dzięki tym odkryciom udowodniono, że dotychczasowe modele zakładające, że oś obrotu Ziemi pozostawała stabilna przez ostatnie 100 milionów lat są błędne. Ocena: 4963 odsłony istotną rolę dla naszego życia na Ziemi. Stanowi pewnego rodzaju płaszcz ochronny. Na czym polega ta ochrona dowiesz się, czytając ten e‐materiał. Twoje cele W tym e‐materiale: poznasz informacje na temat struktury ziemskiego pola magnetycznego i jego źródła, dowiesz się, co to jest promieniowanie kosmiczne i, w szczególności Pole magnetyczne jest obszarem, w którym działają siły magnetyczne. Stanowi ono jedną z postaci pola elektromagnetycznego. Źródłem pola magnetycznego są poruszające się w nim ładunki elektryczne. Pole magnetyczne posiada charakterystyczną właściwość przestrzeni, która polega na tym, iż jeśli w tej przestrzeni umieści się magnesy lub przewodniki z przepływającym przez nie prądem elektrycznym lub poruszającymi się ładunkami elektrycznymi, to będą na nie działały siły magnetyczne. Do wykrywania pola magnetycznego służy najczęściej mały, lekki magnes uformowany na kształt igły (tzw. igła magnetyczna). Końce igły magnetycznej są pomalowane zazwyczaj na kolor czerwony i niebieski. Igłą magnetyczną może być także kawałek namagnesowanego drutu. Żeby igła magnetyczna działała, musi mieć możliwość lekkiego obracania się. Opory ruchu w czasie obrotu powinny być niewielkie. W celu osiągnięcia tego można podeprzeć igłę magnetyczną na czubku jakiegoś szpikulca w samym środku ciężkości. Jeżeli szpilka ma ostry koniec, to opory ruchu podczas obracania będą niewielkie. Nawet mała siła magnetyczna spowoduje przekręcenie się igły. Pole magnetyczne posiada taką właściwość przestrzeni, iż umieszczone wewnątrz danego obszaru igły magnetyczne będą mogły obracać się lub utrzymywać stały kierunek, pomimo prób wytrącania ich z pierwotnego ustawienia. Drugim sposobem na wykrywanie pola magnetycznego jest badanie siły działającej na ładunki elektryczne. Albowiem pole magnetyczne działa również na poruszające się cząstki naładowane bądź na przewodniki z prądem, w których poruszają się ładunki. Siłę działającą na ładunek elektryczny poruszający się w polu magnetycznym nazywamy siłą Lorentza. Własności pola magnetycznego: Pole magnetyczne charakteryzują dwa rodzaje wektorów: natężenia pola magnetycznego H oraz indukcji magnetycznej B. Nazywa się je także polem wektorowym i przedstawia jako linie pola magnetycznego. Jego kierunek określa ustawienie igły magnetycznej albo obwodu, w którym płynie prąd elektryczny. Pole magnetyczne definiuje się poprzez siłę działająca na poruszający się ładunek w tym polu. W kołowym polu magnetycznym linie układają się we współśrodkowe okręgi. Wytwarza je nieskończenie długi prostoliniowy przewodnik. Indukcja magnetyczna tego rodzaju pola maleje odwrotnie proporcjonalnie do odległości od przewodnika. Źródłami pola magnetycznego są: trwale namagnesowane ciała, ładunki elektryczne w ruchu jednostajnym, Ziemia, magnesy. Stal w polu magnetycznym zakłóca to pole, gdyż wytwarza ona swoje własne pole. xUDg.oś na której obraca się igła magnetyczna
